Xôi bảy màu là món ăn truyền thống đặc trưng của đồng bào dân tộc Nùng Dín, Bắc Hà, Lào Cai. Sự kết hợp hài hòa về màu sắc cộng với hương vị dẻo thơm. Ngọt ngào của lúa nếp nương đã được người dân Nùng Dín chăm chút, khéo léo. Cho ra đời những mẻ xôi hút hồn bao người với món xôi 7 màu.
XÔI 7 MÀU MÓN ĂN TRUYỀN THỐNG
Gạo nấu xôi là loại gạo nếp hạt to, dài. Trước khi nấu, nếp nương được ngâm trong nước khoảng 12 giờ. Sau đó ngâm vào nước màu khoảng 3 giờ cho ngấm màu. Tiếp đó, gạo được đãi lại rồi để riêng mỗi màu một góc trong nồi rồi nấu trong khoảng 1,5- 2 giờ.
Điều đặc biệt của món xôi bảy màu này là ở phần nước màu. Làm hoàn toàn tự nhiên từ các loại cây lá trong rừng tạo thành các màu sắc hấp dẫn. Gồm có: hồng, đỏ tươi, đỏ thẫm, xanh nước biển, xanh lá gừng, nâu, tím, vàng. Khi nấu xôi, người Nùng Dín không cho muối vào để giữ màu xôi được tươi, chỉ cần nhìn thôi cũng đã thấy ngon rồi!
7 MÀU SẮC XÔI – CÁCH CHẾ BIẾN MÀU
Xôi vàng
Xôi vàng làm từ hoa cay hoa vàng đã được phơi khô. Khi dùng thì mang ra luộc lấy nước với một ít muối. Nếu nhiều muối thì xẽ bị nhạt màu, sau đó lọc để nguội rồi đem ngâm gạo.
Xôi đỏ tươi
Xôi đỏ tươi thì dùng lá xôi đũa luộc kỹ, cũng lọc lấy nước để nguội rồi dùng để ngâm gạo.
Xôi tím
Loại xôi tím cũng dùng lá xôi đũa nhưng đem giã với tro bếp. Trước khi giã đem đốt qua lửa cho héo. Lượng tro cũng cho vừa phải nhưng phải là tro than củi. Còn tro cỏ rác, rơm rạ thì không được vì nó không có độ mặn. Chất màu không ngấm sâu, xôi sẽ bị bạc màu.
Xôi màu xanh nước biển
Xôi màu xanh nước biển thì dùng lá xôi hoa giã với tro bếp, lọc rồi đem ngâm gạo nếp. Khi đồ sẽ ra màu xanh nước biển. Nhưng lượng tro và thời gian ngâm cũng vừa phải, làm sao khi vớt gạo ra có màu xanh lơ đến khi đồ thì vừa. Nếu khi vớt gạo mà đã có màu xanh nước biển thì xôi lên sẽ ngả màu quá đậm, chuyển sang màu chàm.
Xôi màu xanh lá gừng
Xôi màu xanh lá gừng thì cách làm phức tạp hơn. Phải dùng gạo nếp đã ngâm ra màu vàng rồi mới lại ngâm nước xôi hoa loại màu xanh nước biển với lượng vừa phải. Nếu thiếu nước tro lá xôi hoa thì sẽ ra màu nõn chuối hoặc nếu nước xôi hoa quá nhiều thì cũng tạo màu xanh đậm, không đẹp.
Xôi màu nâu
Xôi màu nâu cũng phức tạp như xôi màu xanh lá gừng. Trước hết phải ngâm gạo nếp màu đỏ cờ. Sau đó lại đem ngâm nước lá xôi đũa giã gio, một giờ sau vớt ra sẽ ra màu nâu.
Xôi đỏ thẫm
Xôi đỏ thẫm. Xôi này khó nên rất ít người làm. Loại xôi này phải dùng gạo nếp đã nhuộm đỏ sau đó ngâm với lá xôi hoa với một tỷ lệ ít. Thông thường ngâm nước xôi hoa lần thứ hai. Khi ngâm gạo nếp màu đỏ sẽ giảm màu cờ tạo thành màu đỏ thẫm. Không phải màu nâu, cũng không phải màu tím mà là màu đen thẫm.
Món xôi bảy màu này khi ăn sẽ có vị dẻo ngọt của gạo nếp thơm lẫn trong mùi của lá rừng Tây Bắc, hương vị giản dị mà đậm đà khó quên. Người dân nơi đây thường ăn xôi kèm với muối vừng đen và thịt gà nướng. Du khách đến đây được thưởng thức món xôi này đều không ngớt lời khen ngợi. Giờ nó đã nổi tiếng khắp bốn phương được rất nhiều người biết đến. Mong có một lần được thưởng thức xôi 7 màu nơi núi rừng này.
GIÁ TRỊ MÓN ĂN XÔI BẢY MÀU
Xôi bảy màu là món ăn không chỉ có giá trị về ẩm thực mà còn có giá trị tâm linh sâu sắc. Người dân nơi đây cho rằng, ăn xôi bảy màu vào ngày tết sẽ gặp nhiều may mắn trong năm. Và đặc biệt, đây là món ăn không thể thiếu vào ngày mùng 1/7 âm lịch – ngày mà người dân nơi đây tưởng nhớ đến những ngày còn chiến tranh.
Với họ, mỗi màu của xôi tượng trưng cho mỗi tháng của cuộc chiến tranh từng diễn ra tại nơi đây. Màu xanh lá chuối là màu của mùa xuân, màu đỏ thẫm là biểu tượng cho máu của những người đã anh dũng hi sinh, màu vàng biểu tượng cho sự đau thương li tán, màu đỏ tươi biểu tượng cho chiến thắng hào hùng của người Nùng Dín…
Ngày nay, chúng ta có thể dễ dàng thưởng thức món ăn này tại các phiên chợ. Hãy cùng chúng tôi thưởng thức xôi 7 màu và cảm nhận bạn nhé!
Tham khảo những bài viết về ẩm thực Bắc Hà
- Thịt lợn gừng, một món ăn rất ngon của người Nùng Dín ở Bắc Hà
- Đặc sản Bắc Hà nấm Chân Chim
- Phở chua là món ăn đặc sắc khi đến với Bắc Hà
- Cốm Bắc Hà
- Xôi 7 màu là món ăn truyền thống đặc trưng của đồng bào dân tộc Nùng Dín
- Món bánh đúc ngô lên chợ Bắc Hà để thưởng thức món ăn dân dã
- Rượu ngô Bắc Hà, rượu nổi tiếng của Lào Cai
- Thắng Cố ngựa là món ăn truyền thống của người H’Mông
- Thịt lợn muối tại Bắc Hà đặc sản tuyệt hảo
- Gà nướng mắc khén thứ hạt đặc trưng của người Bắc Hà
Tham khảo những bài viết về du lịch Bắc Hà
Nguồn Internet
